10 điều nguy hiểm, ngu ngốc mà con tuổi teen của bạn có thể thử

Con tôi ở nhà ngoan lắm!

Nói đến thanh thiếu niên hay là những đứa trẻ tuổi teen là nói đến những hành động dại dột và nguy hiểm, bất kể đứa trẻ đó giỏi giang, thông minh hay có vẻ ngoan ngoãn như thế nào. Mỗi khi những sự cố xảy ra, cha mẹ thường bất ngờ, không thể tin được và thường thốt lên: “thật không ngờ, con tôi ở nhà ngoan lắm”. Nhưng trên thực tế, khi hồi tưởng về tuổi trẻ của mình, ít nhiề các bậc cha mẹ đều thấy hình bóng của mình trong những hành động dại dột của con. Có thể nói, đó là một phần của tuổi trẻ. Điều đó có nghĩa, không hẳn con bạn ngu ngốc, dại dột, hay cố tính chống đối bạn.

Tại sao vậy?

Tại sao teen thường làm nhưng điều ngu ngốc?

Khoa học đã chỉ ra rằng, phần não trước trán, nơi chỉ huy toàn bộ những khả năng phán đoán, ra quyết định hành động phù hợp với tình huống cụ thể chưa hoàn thiện trước tuổi 26. Điều đó có nghĩa trẻ đưa ra những lựa chọn hành động không phù hợp, cảm tính, dại dột là điều bình thường.

Ngoài ra, tuổi teen có các hành vi dại dột còn bởi các lý do như sau:

Thứ nhất, vì thanh thiếu niên luôn cảm thấy buồn chán và tẻ nhạt do lượng dopamine cơ bản trong não thấp, do đó trẻ cần tìn các kích thích nhằm sản sinh hormone hạnh phúc này bằng các trò mới lạ. Thứ 2, bộ não của trẻ vị thành niên dễ bị kích hoạt bởi phần thưởng hơn là bị ức chế bởi rủi ro nên trẻ hành động vì sự hứng thú có thể được hưởng hơn là nghĩ đến hậu quả. Thứ 3, trẻ vị thành niên thường tập trung vào bản thân mình, nghĩ đến bản thân mình nên ít quan tâm đến hệ lụy do hành vi của mình làm ảnh hưởng đến người khác. Thứ 4, đời sống của thanh thiếu niên là “bây giờ và ở đây” nên những hậu quả trong “tương lai” là không được tính đến. Và một phần quan trọng là ap lực ngang hàng, sự ép buộc hay cổ vũ của bạn cùng trang lứa thúc đẩy thanh thiếu niên có các hành động nguy hiểm.

Mặc dù bạn không thể ngăn con mình thử những điều mới, nhưng bạn có thể giữ chúng an toàn bằng cách biết những điều phổ biến mà thanh thiếu niên có thể thử.

Sự thật là, chúng ta không thể luôn luôn biết 100% những điều ngu ngốc trẻ có thể làm nhưng chúng ta có thể cảnh giác hơn với những hành vi có thể gây ra báo động đỏ. Mặc dù con bạn có thể không tham gia vào tất cả các hành vi nguy hiểm dưới đây nhưng chúng có thể sẽ thử một vài hành vi.

Biết trước những hành vi nguy hiểm thường gặp ở trẻ và có các hứng xử phù hợp khi trẻ làm những điều nguy hiểm và ngu ngốc là những điều cha mẹ cần phải làm để có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn tuổi teen một cách an toàn và tận hưởng nó như một giai đoạn đáng nhớ nhất của cuộc đời. Dưới đây là một số mẹo về cách bạn có thể để mắt tới bất kỳ dấu hiệu nào của hành vi nguy hiểm:

Những điều ngu ngốc và nguy hiểm teen có thể thử

Phá vỡ giới hạn tốc độ

Cho dù các em đang cố gắng gây ấn tượng với bạn bè hay hào hứng với viễn cảnh được điều khiển mô tô, ô tô mà không có sự giám sát của người lớn, một trong những rủi ro phổ biến nhất mà thanh thiếu niên gặp phải là chạy quá tốc độ. Có rất nhiều thiết bị điện tử mà bạn có thể lắp vào xe để theo dõi việc lái xe của con bạn. Chúng cũng có hỗ trợ GPS, vì vậy bạn có thể biết con mình đang ở đâu trong trường hợp khẩn cấp.

Gọi, nghe điện thoại và thậm chí nhắn tin khi đang lái xe

Thanh thiếu niên thường vừa tự tin vừa ngây thơ và vừa ngu ngốc. Họ luôn có thái độ 'điều đó sẽ không xảy ra với tôi'. “Tôi lái xe giỏi, phản xạ nhanh và tai nạn không xảy ra với tôi” và vì vậy họ không thận trọng khi lái xe. Họ sẽ tự động trả lời tin nhắn đến, ngay cả khi họ đang lái xe. Lái xe mất tập trung đã được chứng minh là nguyên nhân gây ra nhiều vụ tai nạn chết người.

Thử nghiệm với thuốc lá, thuốc lá điện tử và ma túy

Thanh thiếu niên nhận thức rõ về những rủi ro của việc thử nghiệm ma túy bất hợp pháp. Hầu hết gia đình đều đặt ra các quy tắc, ranh giới là “cấm tuyệt đối” với ma túy. Các chương trình chính khóa tại trường, ngoại khóa tại các trung tâm giáo dục đều có phần giáo dục dành riêng cho thanh thiếu niên để nói về sự nguy hiểm của ma túy. Tuy thế, tất cả những điều đó không làm thay đổi sự thật rằng sự tò mò, mong muốn nổi loạn và nhu cầu khẳng định mức độ độc lập của người lớn đã thúc đẩy nhiều trẻ thử dùng những chất này. Các dấu hiệu cho thấy con bạn có thể đang thử ma túy bao gồm thay đổi hành vi (ủ rũ, tức giận, cáu kỉnh), sụt cân nhanh, run tay, da đổi màu, quầng thâm dưới mắt, nghỉ học, kết quả học tập sa sút.

Say rượu khủng khiếp

Thanh thiếu niên luôn có suy nghĩ, tửu lượng cao là một thành tựu đáng tự hào, uống hết mình là chỉ dấu của con người phóng khoáng, chân tình và đáng được tôn trọng. Chính vì thế trẻ thường cố uống nhiều hơn khả năng của mình. Ngộ độc rượu và những quyết định sai lầm do bốc đồng, mất kiểm soát do rượu là những mối nguy hiểm thực sự của việc uống rượu say. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải thảo luận vấn đề này với con bạn. Tìm hiểu xem có bất kỳ bữa tiệc nào họ tham dự có rượu hay không (ngay cả khi họ chưa đủ tuổi vị thành niên) và khuyến khích họ gọi cho bạn nếu họ gặp rắc rối. Nếu họ bị bạn bè bắt uống rượu hoặc nếu họ đưa ra những quyết định tồi tệ và tham gia vào cuộc nhậu, họ cần biết rằng bạn sẽ sẵn sàng giải cứu họ khỏi tình huống đó. Điều này không có nghĩa là bạn không phải áp đặt hậu quả cho hành vi của họ nhưng ít nhất nó sẽ đảm bảo an toàn cho họ trước tình huống xấu.

Trốn học

Một số thanh thiếu niên trốn học để tránh những kẻ bắt nạt hoặc môi trường lớp học mà các em đang gặp khó khăn, như xung đột với giáo viên ở trường, trong khi những em khác bỏ học đơn giản vì họ có thể thực hiện được điều đó. Từ việc khẳng định tính độc lập đến việc né tránh, trốn học vì bất cứ lý do gì vẫn là tình trạng phổ biến ở thanh thiếu niên. Nếu bạn phát hiện con mình trốn học, thậm chí bỏ học sớm, hãy cố gắng trò chuyện với con và tìm hiểu lý do dẫn đến hành vi đó. Bạn có thể phải gửi chúng đi tư vấn nếu chúng đang gặp khó khăn với những kẻ bắt nạt ở trường hoặc tham gia các lớp học thêm nếu chúng đang gặp khó khăn trong một môn học ở trường.

Phá hoại, vẽ bậy và hủy hoại tài sản

Với đặc điểm thích cảm giác mạnh để trốn tránh cảm giác nhàm chán của tuổi teen, con bạn rất dễ thực hiện các hành vi phá hoại. Ngay cả khi đó chỉ là một trò chơi khăm vô hại thì hành vi phá hoại tài sản cũng là điều mà các bậc cha mẹ cần phải xem xét nghiêm túc. Bạn có thể yên tâm rằng cơ quan thực thi pháp luật sẽ không coi hành vi nguy hiểm này là một trò đùa.

Đột nhập và xâm nhập tài sản riêng

Từ cảm giác hồi hộp khi đi chơi ở nơi bị cấm hay chỉ đơn giản là tìm một nơi để đi chơi tránh xa con mắt tò mò của người lớn, xâm phạm trái phép là một rủi ro phổ biến khác mà thanh thiếu niên gặp phải. Rất nhiều tai nạn đuối nước đã xảy ra chỉ vì nơi đó có gắn biển “nguy hiểm- cấm bơi”. Teen có thể ăn cắp đồ vì cảm giác hồi hộp mà nó mang lại hoặc vì nhu cầu trước mắt. Những hành vi này là phạm pháp và có thể khiến trẻ vướng vào vấn đề pháp lý. Đó là lý do tại sao cha mẹ không nên nhắm mắt làm ngơ trước những thói quen như vậy nếu bị phát hiện.

Thực hành tình dục không an toàn

Chúng ta thảo luận rất nhiều về việc có nên yêu hay không ở tuổi vị thành niên, trên thực tế đó không đơn giản là sự lựa chọn nên hay không bởi cha mẹ và teen hầu như không kiểm soát được việc đó. Việc nên làm là chuẩn bị sự sẵn sàng để an toàn khi nó xảy ra. Rất ít bậc cha mẹ mong muốn được nói chuyện về giới tính với con mình, nhưng một số thanh thiếu niên lại có hành vi tình dục nguy hiểm do thiếu hiểu biết và thiếu thông tin. Ngay cả khi teen có kiến thức về tình dục, việc quan hệ mất an toàn vẫn xảy ra bởi teen chưa đủ khả năng để kiểm soát nó và thường tin rằng đối phương sẽ có khả năng kiểm soát nó. Quan hệ tình dục không an toàn có thể dẫn đến mang thai ở tuổi vị thành niên và mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, đó là lý do tại sao cha mẹ phải thảo luận thẳng thắn và trung thực về tình dục. Họ cần nói về tầm quan trọng của việc sử dụng biện pháp bảo vệ và kiêng cữ càng lâu càng tốt.

Tự làm hại mình

Theo một nghiên cứu năm 2002 của Anh, hành vi tự làm hại bản thân như cắt da phổ biến hơn ở các cô gái tuổi teen. Hầu hết các bậc cha mẹ sẽ không bao giờ nghĩ rằng con mình tự cắt da mình, nhưng đó là hành vi ngày càng phổ biến. Đặ biệt hiện nay trên không gian mạng rất nhiều hội nhóm tạo ra “trend” nguy hiểm này. Hãy theo dõi các vật tư y tế của gia đình bạn - bao nhiêu miếng dán đang được sử dụng, thuốc sát trùng, v.v. Từ vết cắt sâu và vết thương thực sự cho đến nhiễm trùng qua vết thương hở, xung động nguy hiểm, gây tổn hại này có thể gây ra hậu quả rất nghiêm trọng.

Một số dấu hiệu cho thấy con bạn có thể đang tự làm hại bản thân bao gồm các vết thương hoặc vết sẹo mà con bạn không dễ giải thích, áo dài tay vào mùa hè, dây đeo cổ tay hoặc quần áo khác có thể dùng để che đậy vết thương. Tính cách của con bạn cũng có thể thay đổi – trở nên sống nội tâm và thu mình, có dấu hiệu trầm cảm. Theo dõi các vật tư y tế của bạn – bao nhiêu miếng dán đang được sử dụng, thuốc sát trùng, v.v.

Chế độ ăn kiêng

Được thúc đẩy bởi sự chú ý của giới truyền thông về sự hoàn hảo về cơ thể, kết hợp với sự bất an cố hữu của tuổi thanh thiếu niên, chế độ ăn kiêng cấp tốc và thậm chí rối loạn ăn uống là những rủi ro phổ biến mà thanh thiếu niên gặp phải, nhằm đạt được những quan niệm lệch lạc về vẻ đẹp hình thể. Cha mẹ nên thảo luận những vấn đề này với con mình, ngay cả khi không có dấu hiệu rối loạn ăn uống hoặc mối quan hệ có vấn đề với thức ăn. Nếu bạn nghĩ rằng con bạn có thể có nguy cơ mắc chứng rối loạn ăn uống, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ càng nhanh càng tốt. Các nghiên cứu cho thấy chứng rối loạn ăn uống được phát hiện càng sớm thì tỷ lệ khỏi bệnh càng cao. 

Tuổi thanh thiếu niên là giai đoạn rất quan trọng của sự phát triển cá nhân và cũng là giai đoạn khó khăn nhất trong việc làm cha mẹ. Phát hiện, ngăn ngừa và giải quyết đúng cách những hành vi nguy hiểm của con sẽ giúp con trải qua giai đoạn này một cách an toàn, đồng thời hình thành bản sắc cá nhân, xây dựng tính cách, thái độ, kỹ năng tốt để trẻ vững vàng bước vào ngưỡng cửa của trưởng thành